Dirigent en luitenist Mike Fentross en het barokorkest La Sfera Armoniosa presenteren een wel heel bijzonder album met een, tot voor kort verborgen gebleven, opera van de Italiaanse componist Francesco Cavalli. Het is wonderschone muziek, prachtig uitgevoerd door deze musici die in de pers alom geprezen worden om hun speelwijze. Mischa Spel omschreef de groep in NRC als "... een van de interessantste vertegenwoordigers van de jongere generatie Nederlandse musici die zich richten op oude muziek en authentieke uitvoeringspraktijk."

Geen operatraditie

De Italiaanse componist en organist Francesco Cavalli (1602-1676) werd na de dood van Monteverdi in 1643, de bekendste operacomponist in Venetië. Hij was enorm geliefd tijdens zijn leven, maar werd na zijn overlijden al snel vergeten. In het Venetië van de 17e eeuw, kort nadat daar het eerste openbare operahuis werd geopend, was er voor Francesco Cavalli geen operatraditie voorhanden die hij kon volgen. Hij liet zijn fantasie dan ook de vrije loop, knutselde hier en daar aan de spiksplinternieuwe kunstvorm en creëerde zo de levendige Venetiaanse operastijl, met zijn melodieuze aria's, opgewekte dansritmes, onbekommerde mythologische of historische verhaallijnen en genereuze komische fratsen.

L'Ipermestra

In 1658, ter gelegenheid van de geboorte van de eerste zoon van koning Philip IV van Spanje, prins Felipe Próspero, vierde het groothertogdom Toscane de koninklijke gebeurtenis met een van de meest prachtige opera's die ooit in Florence werden opgevoerd: L'Ipermestra van Giovanni Andrea Moniglia and Francesco Cavalli. Een opera die voortkwam uit een ongewone mengeling van hofcultuur en de modieuze opera alla veneziana, een in die tijd in Europa bijzonder geliefde vorm van vermaak. De beschermheer van deze opera was de beruchte kardinaal Giovan Carlo de' Medici, een onvermoeibare operaganger en patroon van zangers, musici en academies. L'Ipermestra was een van zijn belangrijkste projecten, het origineel dat eeuwen verborgen bleef kwam nog niet zo lang geleden boven water. De publiciteit voor de première was zo overtuigend dat iedereen lang geloofde dat de opera speciaal voor de gelegenheid was geschreven, maar bronnen vermelden dat L'Ipermestra al in 1654 was gecomponeerd, vier jaar voor de geboorte van de Spaanse prins. Zoals de meeste van Cavalli's opera's werd L'Ipermestra niet opgevoerd tussen de late 17e eeuw en eind 20ste eeuw.

Op een rood fluwelen kussen

Mike Fentros kreeg het meer dan 350 jaar oude manuscript van de opera L'Ipermestra overhandigd op een rood fluwelen kussen. Dat was in 2003, de tijd waarin er nauwelijks manuscripten op internet stonden en je nog naar de bibliotheek moest om er een te zien. Mike was in de kamer met manuscripten van de Venetiaanse Marciana Bibliotheek, een van de oudste en mooiste bibliotheken ter wereld. Hij was daar om zijn droom en die van Jan van den Bossche, de vroegere directeur van het Oude Muziek Festival, uit te laten komen. Zij wilden een complete operaproductie op poten zetten van een vergeten manuscript, begraven in de kelders van een oude Italiaanse bibliotheek

Mike Fentross. "Staren naar het handschrift van een van de belangrijkste 17e eeuwse Italiaanse operacomponisten, was net zo opwindend als drie jaar later de première dirigeren van L'Ipermestra. Ik ben erg trots op alle zangers en instrumentalisten die die avond zo fantastisch optraden, dat we deze cd konden produceren uit één enkele opname van de première, zonder correcties, en we het album kunnen toevoegen aan de wondermooie collectie van Cavalli's opera cd's die tot nu toe verschenen zijn.

Mike Fentross

Mike Fentross verdiende zijn sporen grotendeels als oude muziekspecialist. Hij is in heel Europa actief als dirigent, solist and basso continuo speler en is hoofdvakdocent luit en basso continuo aan het Koninklijk Conservatorium Den Haag. In 1991 richtte Fentross, samen met gambiste Paulina van Laarhoven en zangeres Xenia Meijer, het barokensemble La Sfera Armoniosa op, dat zich toelegt op bekende en onbekende 17e en 18e eeuwse muziek. Later, in 2006, breidde het ensemble zich uit tot een barokorkest, het La Sfera Armoniosa Orchestra.
Ton Koopman schreef in het Duitse muziekblad Concerto over Fentross: "Ik heb in Mike Fentross een ongelooflijk begaafde continuospeler gevonden. Ik ken niemand die zo intelligent, zo muzikaal continuo speelt."

Im Venedig des 17. Jahrhunderts, kurz nachdem dort das welterste, öffentliche Opernhaus eröffnet worden war, gab es für Francesco Cavalli keine Tradition, der er folgen konnte. Er ließ seiner Phantasie freien Lauf, tüftelte an der brandneuen Kunstform herum und schuf den lebhaften, venezianischen Opernstil mit seinen melodiösen Arien, aufgeweckten Tanzrhythmen, unbekümmerten mythologischen oder historischen Handlungen und großzügigen Klecksen von Komik. Wie viele von Cavallis Opern wurde l'Ipermestra a zwischen dem späten 17. Jahrhundert und den letzten Jahren nicht aufgeführt.
1658, zur Geburt des ersten Sohnes König Phillips IV. von Spanien (Prinz Felipe Próspero), feierte das Großfürstentum Toscana den königlichen Anlass mit einer der prächtigsten Opern, die in Florenz je auf die Bühne kam: l'Ipermestra von Giovanni Andrea Moniglia und Francesco Cavalli.
Diese Oper entspringt einer ungewöhnlichen Mischung von Hofkultur und der modischen opera alla veneziana, die zum Modernsten und Beliebtesten zählte, was die Unterhaltungskultur dieser Zeit in Europa zu bieten hatte. Schirmherr dieses Allianzzeichens mit der spanischen Krone war jedoch nicht der Großherzog Ferdinand II de Medici, sondern dessen berüchtigter Bruder, Kardinal Giovan Carlo de Medici - unermüdlicher Opernbesucher und Schirmherr von Sängern, Musiker und Akademien. l'Ipermestra war eines seiner wichtigsten Projekte, dessen Ursprung, jahrhundertelang unklar, erst kürzlich ans Licht kam.
1658 wurde ein Bericht über die Oper anlässlich ihrer Aufführung gedruckt. Die Werbung für die Premiere 1658 war so überzeugend, dass man lange glaubte, die Oper sei nur für diesen Anlass verfasst worden, doch Quellen zeigen, dass l'Ipermestra bereits 1654 fertiggestellt worden war - vier Jahre vor der Geburt des spanischen Prinzen.