Following on from the highly expressive psalm settings, we now present the glorious antiphons of the master from Schärding am Inn: exquisite church music which Emperor Leopold I himself proclaimed as being definitive for the Catholic lands.

Originally, the antiphon denoted a Gregorian chant that was sung by two parties opposite each other. Often a single performer was answered by a group of singers. The antiphon would later disengage from the psalm on which it was commenting. The antiphons set by Mayr represent a special form of the genre, so-called Marian antiphons, almost all of which are addressed to the Mother of God. Only In terras descendam is intended for Christmas. The antiphonal practice is still apparent in all antiphons in the alternation between singers and instrumentalists.

Dit is het tweede album van Gunar Letzbor en Ars Antiqua met buitengewoon mooie, maar weinig bekende, geestelijke werken van de Oostenrijkse componist Rupert Ignaz Mayr. Na de psalm is nu de antifoon aan de beurt, een van de oudste onderdelen van de kerkdienst. Opnieuw verwennen Letzbor en zijn ensemble ons met juweeltjes uit de Barok.

Cruciaal voor de katholieke landen

Het album bevat exquisiete kerkmuziek waarvan keizer Leopold I in hoogst eigen persoon verkondigde dat deze cruciaal was voor de katholieke landen. Oorspronkelijk was de antifoon of wisselzang in de christelijke liturgie een éénstemmig Gregoriaans vers, dat tijdens de mis en het getijdengebed voor of na een psalm gezongen werd door twee partijen die tegenover elkaar stonden. Vaak kreeg een solist daarbij antwoord van een groep zangers. Was de antifoon in de vroege middeleeuwen nog aan een psalm gekoppeld, later zou deze daarvan los geraken en niet langer antifonisch te zijn opgebouwd, hoewel heden ten dage in het getijdengebed nog steeds antifonen aan psalmen worden toegevoegd.

Uitzondering

De antifonen van Mayr vertegenwoordigen een geheel eigen vorm van het genre, de zogenaamde Maria antifonen, bijna allemaal gericht aan de Moeder van God. Alleen het eerste werk op het album In terras descendam is bedoeld voor Kerstmis. De antifonische opbouw is bij alle antifonen nog aanwezig in de afwisseling tussen zangers en instrumentalisten.

Hervormer geestelijke muziek

Met zijn slimme combinatie van het grotendeels protestantse geestelijke concert uit het noorden en de geïmproviseerde concertante stijl uit Italië, wordt Rupert Ignaz Mayr (1646-1712) beschouwd als een hervormer van de geestelijke muziek van Katholiek Zuid-Duitsland. Gepaard gaand met echo’s van de Beierse volksmuziek vertoont Mayrs muziek zowel een typisch Oostenrijkse melange, als zijn persoonlijke schakeringen.

Ars Antiqua Austria

Ars Antiqua Austria werd in 1989 opgericht door Gunar Letzbor met als doel het publiek te laten kennismaken met de Oostenrijkse barokmuziek. Het ensemble staat bekend om zijn levendige en expressieve uitvoeringen. Het gezelschap speelt op authentieke instrumenten en geldt als een hoogstaand ensemble in de wereld van de oude muziek. Een van de vele reacties na een concert van Ars Antiqua Austria: "Dit ensemble is meer dan alleen maar een geheime tip voor de echte liefhebber van Barokmuziek."

Nach den höchst expressiven Psalmvertonungen präsentieren wir nun die herrlichen Antiphonen des Meisters aus Schärding am Inn: exquisite Kirchenmusik, die Kaiser Leopold I. selbst als definitiv für katholische Länder gepriesen hat.
Die Antiphon war ursprünglich ein gregorianischer Choral, der von zwei gegenüberstehenden Parteien gesungen wurde, wobei oft Phrasen eines einzelnen Musikers von denen einer Sängergruppe beantwortet wurden. Die Antiphon löste sich später von dem Psalm, den sie kommentierte. Die von Mayr vertonten Antiphonen repräsentieren eine besondere Form dieser Gattung. Er schreibt sogenannte Marien-Antiphonen, die fast ausschließlich an die Mutter Gottes gerichtet sind. Einzig In terras decendam ist für Weihnachten gedacht. Die antiphone Praxis ist durch Wechsel von Sängern und Instrumentalisten in all seinen Antiphonen noch präsent.