Death – as a source of reflection, blinding insight or terror – has become an idée fixe in the works of Willem Jeths (born in Amersfoort in 1959). Gradually, death as a topos took on the form of a philosophical question, which perhaps only found its proper place in the Requiem, with the First Symphony (CC 72693) acting as a staging post. There is a link here to a process of increasing awareness, for which Jeths sought the sounds in his second violin concerto. He said: “Death is not the final end but rather a transition to a different phase." This idea is elaborated in the Requiem in the form of a musical journey to the hereafter, taking comfort from beauty and solemn mourning.

Jeths concedes that he had no need for experiments in form, which in this case would have jarred with the intended servitude to his theme. There was no need for a full quartet of soloists; two were sufficient. The orchestral scoring, with double wind and brass, is relatively modest, although Jeths' predilection for exotic colours is evidenced by his use of soprano recorder, harp, organ and an extensive array of percussion instruments including glockenspiel, vibraphone and xylophone. This time, however, they serve a higher purpose, namely the melody. "This is my most melodious work" says the composer. The Requiem must come from the heart and the heart sings.

Kort na zijn tweede album Ritratto, brengt de gevierde Nederlandse componist Willem Jeths nu het album Requiem uit bij Challenge Classics. Requiem wordt uitgevoerd door het Radio Filharmonisch Orkest en het Groot Omroepkoor onder leiding van James Gaffigan. Opnieuw een indrukwekkend album. Je kunt welhaast zeggen een optelsom van Jeths’ kunstenaarschap en zijn meest melodieuze werk tot nu toe.

Een Requiem moet uit het hart komen en het hart zingt. Jeths’ voorliefde voor exotische klankkleuren blijkt uit het gebruik van sopraanblokfluit, harp, orgel en een uitgebreid scala aan percussie-instrumenten, waaronder klokkenspel, vibrafoon en xylofoon. Ze dienen een hoger doel, namelijk de melodie. Het palet van Willem Jeths is in de loop der jaren steeds rijker en dramatischer geworden. Het spectrum loopt van aandacht voor klank en kleur naar een subtiel gebruik van harmonische spanningen. Zijn noten staan in dienst van de tekst en de schoonheid van de klank van de stem. Jehts werkt met verwijzingen naar bestaande muziek, die werken als herkenning voor de luisteraar.

Willem Jeths: “De dood is niet het definitieve einde, maar eerder een overgang naar een andere fase.” Dit uitgangspunt werkte hij uit in zijn Requiem in de vorm van een muzikale reis naar het hiernamaals, troost puttend uit schoonheid en plechtige rouw. De dood als bron van reflectie en als filosofisch begrip is een idée fixe geworden in het oeuvre van Willem Jeths. Niet zozeer een romantische fascinatie voor de duistere kant van de dood, maar het moment van overgaan naar iets anders, vormt een terugkerend thema in zijn werk. Deze transformatie, eerder al te horen in Jeths' Eerste symfonie (Challenge Classics) is een beschrijving van wat er gebeurt na het aardse leven, de wedergeboorte, of zelfs het aanzien met God.

Wie naar de muziek van Willem Jeths (1959) luistert, zal niet meteen op de gedachte komen dat het om een Nederlandse componist gaat. Zijn muziek wortelt in een traditie die van Mahler tot en met Wolfgang Rihm reikt. Zijn klankidioom isl laatromantisch/expressionistisch en tegelijkertijd onmiskenbaar eigentijds. Jeths was van 2014 tot 2016 de eerste Componist des Vaderlands. Hij won twee prijzen op de Internationale Compositiewedstrijd in Wenen in 1996, voor zijn vioolconcert Glenz en zijn Pianoconcert. Het vioolconcert Glenz (1993) betekende voor hem zijn grote doorbraak. Voor het Requiem zocht Jeths zijn klanken uit dit vioolconcert.

Der Tod - als Quelle der Reflexion, der blendenden Einsicht oder des Schreckens - ist zu einer idée fixe in den Werken Willem Jeths (1959 in Amersfoort geboren) geworden. Allmählich nahm der Tod als Topos die Form einer philosophischen Frage an, die vielleicht erst im Requiem ihren richtigen Platz fand, wobei die Erste Symphonie (CC 72693) als Zwischenstation diente. Hier gibt es eine Verbindung zu einem Prozess der Bewusstwerdung, für den Jeths in seinem zweiten Violinkonzert die Klänge suchte. Er sagte: "Der Tod ist nicht das endgültige Ende, sondern ein Übergang in eine andere Phase." Dieser Gedanke wird im Requiem in Form einer musikalischen Reise ins Jenseits ausgearbeitet, die Trost in Schönheit und feierlicher Trauer findet.
Jeths räumt ein, dass er kein Bedürfnis nach formalen Experimenten hatte, die in diesem Fall mit der beabsichtigten Hingabe an sein Thema in Konflikt geraten wären. Ein volles Solistenquartett war nicht nötig, zwei Solisten reichten aus. Die Orchesterbesetzung ist mit doppelten Bläsern und Blechbläsern relativ bescheiden, obwohl Jeths' Vorliebe für exotische Farben durch den Einsatz von Sopranblockflöte, Harfe, Orgel und einem umfangreichen Aufgebot an Schlaginstrumenten einschließlich Glockenspiel, Vibraphon und Xylophon deutlich wird. Dieses Mal dienen sie jedoch einem höheren Zweck, nämlich der Melodie. "Dies ist mein melodiösestes Werk", sagt der Komponist. Das Requiem muss aus dem Herzen kommen und das Herz singt.