The conditions under which Schubert’s art of the song developed into a kaleidoscopically incandescent spectrum that crossed over genres and the institutionally set, historical boundaries disappear today as a rule under the pedestal that the late nineteenth century began to erect for the composer. The traces of improvisational practice were increasingly lost within a music culture that stylised the printed manuscript into a quasi sacred object. A particularly successful way of leading back to a fundamental impetus in Schubert’s art of the song is through an approach towards the songs that takes the moment of spontaneous performance seriously as a communicative act, without denying the work character of Schubert’s music. The idea of ‘one’ universal human voice seems to materialise with particular intensity in the commingling of two voices of similar timbre, which can permanently interchange and double their identity. Based on our knowledge for instance of the Schubertiade reminiscences of 1868, remembered and noted down by Moritz von Schwind, can we not imagine that the ‘Schubert singers’ Johann Michael Vogl and Karl von Schönstein might indeed have sung alternately (or even in unison)?

Christoph Prégardien:
When a second part suddenly crops up in a Schubert song, many people say of course: are we allowed to do this to Schubert? Even I had to be persuaded at first to consider the improvisational element, however, our approach to adopting it didn’t happen arbitrarily, but in the context of our awareness of music-making in past centuries.

Michael Gees:
You can formulate reasons that aren’t based on historical knowledge but ensue from the music itself. "Nacht und Träume” (Night and Dreams), for example – you listen to this music, you hear that it bears a potential within: the potential of starting out from the rather simple structure and being able to ramify practically into endlessness. This opens up spaces in which you can go on fantasising without bounds. In this context our versions are not actually “contrived”, but formed by “eavesdropping” on the music itself to a certain degree. If I hear it, I hear something like another “I”, another self, a corresponding multi-voice being.

Julian Prégardien:
In our arrangements we first and foremost wanted an encounter with the prodigious complexity of Schubert’s oeuvre in lied and to show that boundaries overlap! Schubert composed the song “Widerspruch” (Contradiction) in two versions in any case – namely the solo version and as an ensemble lied – and we are now in a way adding a third. With “Licht und Liebe” (Light and Love) we have also included an original composition for two voices, as well as dramatic ballads, convivial vocal ensembles and elegiacally meditative solo songs which we have “heard” anew and arranged in various ways.

Vader en zoon Prégardien, adembenemend mooi in hun duetten
Christoph en Julian Prégardien zingen in deze uitvoering van Duitse liederen, de sterren van de hemel. Als altijd voortreffelijk begeleid door pianist Michael Gees. Hij en Prégardien junior bewerkten de liederen van componisten als Schubert en Bhrams voor 2 tenoren en piano. Van Erlkönig, de ballade van Schubert bijvoorbeeld, maakten ze een dialoog tussen vader en zoon. Het is net echt zoals Christoph en Julian het gesprek voeren, zo emotioneel zingen ze het lied. Toch: "Christoph en Julian waken ervoor dat sentiment uitmondt in sentimentaliteit. Maar ze verbergen niet dat ze genieten, senior met zijn gelouterde stem, junior met zijn veelbelovende glans." De Volkskrant december 2014.

De Duitse Christoph Prégardien (1956) begon zijn zangcarrière als koorknaap in de dom van Limburg an der Lahn, zijn geboortestad. Prégardien behoort tot de beste lyrische tenoren van deze tijd. Hij heeft een heldere en precieze stemvoering. Zijn intelligente interpretatie en dictie, gecombineerd met zijn kracht om door te dringen tot de kern van zijn rol, maken van hem een alom gewaardeerd zanger. De tenor treedt wereldwijd op met vooraanstaande orkesten en is ook een graag geziene gast in ons land. Zijn zoon Julian (Frankfurt, 1984) studeerde zang aan de hogeschool voor muziek in Freiburg. Zijn eerste optreden in een opera was in 2007 in München. Julian verschijnt regelmatig op festivals in Europa en is een veelgevraagd concertzanger.

Michael Gees is bekend als begeleider van liederen en werkt intensief samen met Christoph Prégardien. Gees is vooral improvisator. Vaak start hij met een enkel akkoord, om van daaruit de melodie te creëren. Zoals NRC Handelsblad over dit album schreef: "Niet toevallig is de begeleider en arrangeur hier pianist Michael Gees; een van de schaarse ‘vrije’ klassieke musici die het IJzeren Repertoire buigzaam opvatten. Gees gaat met gecomponeerde muziek zo vrij om als de componisten ooit zelf, toen scheppen en uitvoeren nog één waren.”

Ausgehend von Schuberts wohlbekannten Liedern entstand hier ein faszinierendes Projekt. In einer Zeit, in der das geschriebene Wort bzw. der geschriebene Ton praktisch heilig ist, bringen Vater und Sohn das improvisatorische Element zurück in die Musik. Darf man das? Ja, denn hier wird nichts erfunden, sondern nur betont, was der Musik bereits eigen ist, und im Kontext der historischen Musizierpraxis neue Räume öffnet.

„Allem voran hatten wir eine Begegnung mit der Komplexität von Schuberts Liedschaffen im Sinn. Wir wollen zeigen, dass sich Grenzen überschneiden," sagt Julian Prégardien. Und das tun sie hier - ob die Lieder nun von Anfang an als Duett konzipiert wurden, oder das Neuarrangement das Hervortreten eines der Musik innewohnenden „anderen Ichs, einem mehrstimmigen Wesen" erlaubt. Das Ergebnis sind sehr zarte, bedachte, improvisatorische und kommunikative Bearbeitungen für zwei Stimmen von ähnlichem Timbre, in denen sich der Gedanke der einen, universalen menschlichen Stimme mit besonderer Intensität zu manifestieren scheint.